Marja Postema, (1955) auteur van het boek, Emoties wat moet ik ermee?, en twintig jaar eigenaar van Soil bureau voor persoonlijke en professionele ontwikkeling, wil Nederlanders meer laten voelen.
Vanwaar een boek over emoties?
Emoties gaat iedereen aan. Je hebt ze vanaf je geboorte tot aan je dood. Hoe je er mee omgaat wordt voor een groot deel bepaald door de cultuur waarin je bent opgegroeid en daarnaast door het voorbeeld dat je ouders gaven over hoe je met emoties om moet gaan.
Ik ben opgegroeid in Groningen in de jaren zestig. Emoties werden systematisch genegeerd en ontkent. Ze maakten geen deel uit van de omgang met elkaar. Ik had ze wel maar ze waren diep weggestopt. Nu is het heel gewoon om te vragen hoe je je voelt, maar toen ik op school zat werd die vraag nooit gesteld. Ik ontwikkelde de bekende Groningse basishouding: nuchter en rationeel. Ik had dus ook niet geleerd om aan te geven wat mij stoorde of wat ik nodig had want om dat te kunnen doen moet je wel eerst kunnen voelen. Ik kreeg problemen in relaties en op het werk. Uiteindelijk ben ik in therapie gegaan en heb verschillende opleidingen gevolgd met als doel om mezelf mijn emoties weer toe te eigenen en die op een constructieve wijze
te kunnen uiten. Deze achtergrond was ook de persoonlijke drijfveer voor het schrijven van dit boek. Er zijn veel mensen die leven alsof emoties niet bestaan en ze hebben niet geleerd er goed mee om te gaan. Onze samenleving hecht meer waarde aan wat je presteert, dan hoe je in je vel zit. Gelukkig beseffen steeds meer mensen dat het een niet los staat van het ander.
Wat wil je met je boek bereiken?
Ik wil mensen bereiken die normaal niet snel over dit onderwerp lezen. Daarom heb ik erg mijn best gedaan een praktisch, bruikbaar en leesbaar boek te schrijven, zonder moeilijke taal, ingewikkelde vakjargon en ellenlange theoretische verhandelingen. Het is belangrijk dat mensen dit boek lezen, want emoties gaat iedereen aan! Gelukkig zijn de eerste reacties positief. Een voorbeeld is de huishoudster van mijn vader, ook een nuchtere Groningse die nooit leest. Zij vond mijn boek makkelijk leesbaar en zeer verhelderend. Daar doe ik het voor.
Waarom zijn emoties belangrijk?
Door emoties leer je jezelf beter kennen. Ze zijn een graadmeter voor hoe het met je gaat. Ze geven aan waar je van houdt, wat je vervelend vind, waar je je aan ergert, wat je verdrietig maakt en waar je blij van wordt. Emoties geven dus richting aan je leven. Daarnaast hebben emoties de functie van bindmiddel. Wanneer je partner je kwetst , dan voel je dat. Deze gevoelens op een goede manier uiten is belangrijk, omdat er anders afstand ontstaat en dat is niet wat je wilt. Ten derde, en misschien nog wel het allerbelangrijkste, zorgen emoties voor je gezondheid. Om een extreem voorbeeld te geven, mensen met een burnout , hebben vaak slecht naar hun gevoel geluisterd.
Brengen emoties ons niet eerder in de problemen
Emoties zijn zowel eenvoudig als ingewikkeld. Als je ze toestaat zijn ze eenvoudig. Sta je ze niet toe dan gaan ze ondergronds en worden ze ingewikkeld. Iedereen kent het gevoel, wanneer je te dun gekleed naar buiten gaat en het is koud, dat je er zonder over na te denken, terug gaat om iets warms aan te trekken. Zou je dat niet doen, omdat een stemmetje zegt dat je je aanstelt dan kom je in de problemen. Zo werkt het ook met emoties. Stel dat op je werk je baas aan je vraagt, klanten te informeren over een nieuw product. De situatie is, dat je weinig van dat product afweet en je daardoor onzeker voelt. Die onzekerheid is een signaal. Het zegt: “Doe dit niet, zorg dat je eerst zeker bent van je zaak”. Maar een ander stemmetje in je zegt, dat je je niet zo zwak moet opstellen of niet lastig moet zijn of niet dom moet overkomen. Hier beginnen de problemen. Je raakt gespannen, je zegt onwaarheden tegen de klant en de klant raakt geirriteerd. Dit is een simpel, maar veel voorkomend voorbeeld. Als dit een keer gebeurt is het niet erg maar wanneer je langdurig gevoelens negeert dan bouwt de stress zich op in je lichaam. In dat geval neemt het lichaam het over en wordt je ziek of raak je uitgeput.
Hoe kun je weer leren om beter naar je gevoelens te luisteren?
Dat is in eerste instantie een bewustwordingsproces en dat vraagt tijd. Je kunt helaas niet zomaar even een knop omzetten. Je moet als het ware opnieuw geprogrammeerd worden, maar dan moet je eerst weten hoe jouw ‘programma’ er uit ziet. Ruwweg tot je tiende levensjaar ben je geconditioneerd in de manier waarop je over emoties denkt en hoe je ermee omgaat. Dat is een proces dat onbewust plaatsvindt. De uitkomst is een bepaald zelfbeeld, bijvoorbeeld ‘ik ben nuchter’ of ‘ik ben rationeel’.
Je denkt dat je nu eenmaal zo bent, maar dat is vaak niet zo, want ieder mens heeft emoties. Dus de eerste stap is dat je jouw ‘programma’ gaat onderzoeken, om erachter te komen hoe je geleerd hebt met je gevoelens om te gaan. Dan kun je vervolgens besluiten emoties serieus te nemen en ze naar buiten te brengen. Dat is voor veel mensen een hele boeiende ontdekkingstocht.
Marja Postema op missie?
Ja, dat zou je wel kunnen zeggen. Er zit veel meer in mensen dan er nu uitkomt en veel mensen lijden onnodig omdat ze zichzelf beperken in wie ze zijn. Dat is niet nodig. Emoties onderdrukken geeft stress, vermoeidheid en allerlei andere fysieke en psychosomatische kwalen. Daar weet ik zelf inmiddels alles van. Gelukkig heb ik ook ervaren, hoe bevrijdend het is om emoties weer toe te staan. Je voelt je lekkerder in je lijf, je krijgt meer energie en je kunt meer genieten van je relaties. Dat gun ik iedereen.
Comments