In zijn boek Survival of the Kindest* pleit filosoof en psychotherapeut Piero Ferrucci voor 'vriendelijkheid' als zijnde de meest economische levenshouding die we maar kunnen hebben: "Eén van de redenen dat de evolutie is geslaagd, is omdat we vriendelijk voor elkaar zijn geweest."
We steken vaak veel tijd in dat wat naar ons gevoel voor onszelf belangrijk is. We steken veel tijd in ons eigen 'gelukkig willen zijn'. In vrij zijn.
De grote vraag is of dat ons écht brengt wat we als mensen nodig hebben om werkelijk, duurzaam gelukkig te zijn. Als we goed om ons heen kijken dan kun je daar ook zo je twijfels hebben.
Zou het misschien zo kunnen zijn dat anderen helpen om hun geluk te vergroten, een slimmere weg is naar ons eigen geluk? Een ware win-win dus? Juist omdat we vriendelijk zijn voor een ander, zijn we uiteindelijk vriendelijk voor onszelf?
Wie koester jij?
Met een simpel gedachte-experiment, kun je zelf nagaan hoe waar dit zou kunnen zijn. Denk in een paar minuten aan die mensen die je leven het meest hebben verrijkt. En waarom die relaties kennelijk zo belangrijk voor je waren. Kom jij dan wellicht ook uit op die relaties waar mensen je het gevoel gaven dat ze je vertrouwen, dat ze oprechte aandacht voor je konden hebben, voor wie je bent, voor wat je kunt, voor wat je bezighoudt. Mensen die jou iets te brengen hadden, zodat je meer en meer vertrouwen kon op jezelf?
En waren het dus juist niet deze mensen die kwaliteiten met ons deelden, die we kunnen scharen onder het brede begrip 'vriendelijkheid'?
Gingen die mensen naar jouw idee gebukt onder hun vriendelijkheid jegens jou? Bijvoorbeeld omdat ze niet aan hun eigen noden toekwamen? Gedroegen ze zich als zachte eitjes? Als mensen die makkelijk over zich heen lieten lopen? Of leken ze juist blij en tevreden te zijn?
Onze criticasters
Het klinkt zo makkelijk 'vriendelijk' zijn, te makkelijk bijna. En toch is het dat kennelijk niet als we naar de staat van de wereld om ons heen kijken. Dat is ook niet zo gek. Want wie van ons niet behept zijn met de nodige 'interne criticasters'?
De stemmetjes die ons vertellen dat we het anders moeten doen, beter, dat we nog steeds niet zijn waar we wezen willen, dat we harder, sneller kunnen en dat we slimmer, liever, mooier moeten zijn... We zijn dus om te beginnen vaak niet zo heel erg vriendelijk voor onszelf. En wie niet vriendelijk voor zichzelf kan zijn, kan het ongetwijfeld ook niet opbrengen om oprecht, duurzaam vriendelijk te zijn voor ander.
Zou dát misschien ook een reden kunnen zijn dat mensen die met elkaar werken elkaar, ondanks alle goede bedoelingen, zo in de weg kunnen zitten?
Een ander gedachte-experiment geeft wellicht zicht op een mogelijk antwoord. Stel je een situatie voor waar 'samenwerken' eerder frustratie, energie-leks en/of klagerij teweeg bracht, dan inspiratie, energie en verrijking. In hoeverre was er in deze situatie sprake van:
- (impliciet) oordelen over jezelf en elkaar
- de ander alsmaar willen 'adviseren' wat die moet doen
- controleren?
Dat zijn allemaal manieren, die we vermoedelijk allemaal in meer of mindere mate wel kunnen herkennen, die onze vriendelijkheid in de kiem te smoren. Want het is niet zo dat we niet vriendelijk willen zijn. Maar we hebben moeite met die kwaliteit in onszelf aan te boren, in de eerste plaats gericht op onszelf, zodat we die ook naar anderen toe alle ruimte kunnen geven. En geldt dat niet ook voor allerlei andere kwaliteiten in onszelf? Maar waarom?
Moed!
Ik ontdekte dat een belangrijke reden misschien wel zo simpel is dat die vaak over het hoofd wordt gezien (en als je hem ziet dan is hij ook niet makkelijk om in te laten): Je hebt er moed voor nodig!
Mensen die écht gelukkig zijn (die hun creativiteit de ruimte geven, die vreugde durven ervaren en die bewust aanboren met wie en waar ze ook zijn), die zijn anders dan anders. Als je dus oprecht, duurzaam vriendelijk bent dan wijk je af van hoe we ons gemiddeld gedragen. Je wordt dan 'raar' gevonden. Maar hoezo?
Vermoedelijk omdat het ons laat zien dat het kán. Dat je voorbij kunt aan de criticasters in jezelf. Dat je niet hoeft te doen wat iedereen denkt te moeten doen om geluk te vinden in het leven: succesvol zijn met werk dat ertoe doet, een partner, kinderen, familie, vrienden, huisdieren die je optimaal gelukkig doen zijn... kortom streven zoals ieder naar een plek onder de zon met alles erop en eraan dat je blij maakt.
Natuurlijk is dat allemaal mooi en verrijkend, maar het hoeft geen voorwaarde te zijn voor geluk...
Vriendelijk zijn voor een ander, vanuit vriendelijk zijn voor jezelf is een heel economische manier van leven. Want het is een oneindige bron van levensvreugde.
Uit je mandje en in de etalage
Daarom bij deze de vriendelijke uitnodiging aan iedereen, die de moed heeft om oprecht en duurzaam vriendelijk te (leren) zijn, om die kwaliteit overal waar je bent uit je mandje te halen en expliciet te etaleren. En we zo als vanzelfsprekend bijdragen aan elkaars levensvreugde. Hoe economisch is dat?
Bestaat er eigenlijk al zoiets als een verkiezing van:
"De Vriendelijkste Werkplek van Nederland"?
________________
Wil je meer lezen over 'vriendelijkheid' in zijn alledaagse en buiten-gewone vormen? Kijk dan ook eens op het Andere-Nieuws-Platform, waar je nieuws vindt dat de wereld zinvol maakt:
* De Nederlandse uitgave van het boek van Ferrucci verscheen onder de titel: Vriendelijkheid als levenshouding en helende kracht - 2004
Comments